R. L. STEVENSON


Doktoro Jekyll
kaj
Sinjoro Hyde


Kun permeso de Longmans & Co

Tradukita de
WILLIAM MORRISON, F. B. E. A.
kaj
WILLIAM W. MANN


LONDON, W. C.
THE BRITISH ESPERANTO ASSOCIATION
133-136, High Holborn



ROBERT LOUIS STEVENSON (Robert Lui Stivnson) naskigxis
en Edinburgo en la jaro 1850. Sola filo de suficxe
ricxaj gepatroj, li estis grave malhelpata, dum sia tuta
vivado, de la sxargxo de malbona sano. Kiam,
ankoraux knabo, li devis resti en lito, lia patrino kaj
lia vartistino legadis al li tage kaj nokte cxiajn
rakontojn kaj historiojn. Tiel estis frue vekita en li la
instinkto de l' auxtoreco. Edukita en la skota
cxefurbo, li studadis la legxosciencon kaj
farigxis advokato. Dum sia libertempo, li vojagxis
alilande kaj unu el tiuj ekskursoj li priskribas en sia unua
verko, <> (Enlanda Vojagxo). La verko,
tamen, kiu unue alportis al li publikan famon, estis tiu nun
tradukita en la sekvantaj pagxoj. Post la morto de sia
patro en 1887, li forlasis Edinburgon kaj Euxropon por
sercxi bonan sanon, kaj fine, post multaj vagadoj li
faris al si hejmon en Vailima en la Samoa insularo, kie li
mortis en 1894.

La verkoj de Stevenson estas diversaj, cxar li
estis poeto, romanisto, vojagxinto, moralisto kaj
biografiisto. Li havis senteman kaj delikatan fantazion, kaj
li posedis stilon, kiu pro sia gracio kaj sia fleksebleco
estis malofte egalita.

Prezentante tiun cxi tradukon al la mondo
esperanta, ni deziras esprimi niajn grandajn dankojn al S-ro
J. M. Warden, Edinburgo, kaj al S-ro G. D. Buchanan,
Glasgovo, pro iliaj grandvaloraj kritikoj kaj sugestioj.


Oktobro 1909.
W. Morrison, Edinburgo.
W. W. Mann, Londono.



Doktoro Jekyll kaj Sinjoro Hyde


La rakonto pri la pordo

Sinjoro Utterson, la legxisto, estis homo kun
malglata vizagxo neniam lumigata de rideto; malvarma,
mankhava, kaj embarasata en sia parolado; malrapida en la
sentesprimo; malgrasa, longa, polva, enuiga, kaj tamen iel
aminda. CXe amikaj kunvenoj, kaj kiam la vino estis
laux lia gusto, io eminente homa brilegis en liaj
okuloj; io, ja, kio neniam penetris en lian interparoladon,
sed kio parolis ne nur per tiuj silentaj simboloj de la
postmangxa vizagxo, sed pli ofte, kaj lauxte,
per la agoj de lia vivo. Al si li estis severega; trinkis
gxinon kiam li estis sola por mortigi inklinon al la
grandaj vinoj; kaj, kvankam li gxuis la teatron, li ne
estis transpasinta la sojlon de teatro kiu ajn dum dudek
jaroj. Sed por aliaj, li havis elprovitan toleremon,
kelkfoje mirante preskaux kun envio, la altpremecon de
vervo kaj energio evidentigatan de iliaj malbonaj agoj; kaj
en ia ekstrema okazo, li estis pli inklina helpi ol
riprocxi.

--Mi inklinas al la herezo de Kain, li kutimis kurioze
diri, mi lasas mian fraton iri al la diablo laux sia
propra maniero.--En tiu cxi rolo, la sorto ofte faris,
ke li estu la lasta bonreputacia konato kaj la lasta bona
influo en la vivo de subirantaj homoj. Kaj al tiaj, dum ili
dauxrigis viziti lian cxambraron, li neniam
elmontris ecx nuancon de sxangxo en sia mieno.

Por Sinjoro Utterson sendube tio estis facila faro,
cxar ecx en sia plej bona humoro li estis
sindetenema, kaj ecx liaj amikigxoj sxajnis esti
fonditaj sur simila universaleco de bonkoreco.

Jen la signo de modesta homo: akcepti sian amikan rondon
pretfaritan el la manoj de la okazo; kaj tio estis la
maniero de tiu legxisto. Liaj amikoj estis el liaj
propraj samsanganoj, aux tiuj kiujn li konis dum plej
longa tempo; liaj preferoj, same kiel la hedero, kreskis kun
la tempo; ili necesigis nenian specialan tauxgecon
cxe sia objekto. De tio sendube naskigxis la ligo,
kiu kunligis lin kun S-ro Richard Enfield[1],
lia malproksima parenco, la konata urba elegantulo. Kion
tiuj du povis vidi unu en la alia, aux kiun temon
komunan al ambaux ili povis trovi, tio estis por multaj
personoj <>. Tiuj, kiuj renkontis ilin dum
iliaj cxiudimancxaj promenadoj, raportis, ke ili
kutime diras nenion, sxajnas strange malgajaj, kaj
akceptadas kun videbla sengxenigxo la alvenon de
amiko. Malgraux tio, la du viroj plej alte sxatis
tiujn ekskursojn, taksis ilin la cxefa juvelo de
cxiu semajno, kaj ne nur flankenmetis okazojn de
plezuro, sed ecx malcedis al la alvokoj de profesiaj
aferoj, por ke ili povu gxui ilin neinterrompate.

Okazis dum unu el tiuj vagpromenoj, ke ilia vojo kondukis
ilin tra flanka strato en vivoplena kvartalo de Londono. La
strato estis malgranda, kaj tia, kian oni nomas trankvila,
sed gxi faris prosperan komercon en la laboraj tagoj de
l' semajno[2].
SXajne la logxantoj cxiuj bone prosperadis, kaj
cxiuj vetesperis sukcesi ankoraux pli bone, kaj la
superfluon de siaj gajnoj elspezis je koketajxoj;
tiamaniere, ke la frontoj de la butikoj sur tiu vojo staris
kun invita mieno, kiel vicoj da ridetantaj vendistinoj.

Ecx dimancxe, kiam gxi vualis siajn pli
brilacxajn cxarmojn kaj estis kompare ne trairata,
la strato ellumis, kontraste al sia malgaja
cxirkauxajxo, kiel fajro en arbarego; kaj per
siaj fresxe kolorigitaj fenestraj kovriloj, siaj bone
poluritaj latunajxoj, sia gxenerala pureco kaj
gajeco de tono, tuj ekkaptis kaj placxis la okulon de la
preteriranto.

Du pordojn for de unu angulo, maldekstraflanke en orienta
direkto, la frontlinio estis rompita de korta enirejo, kaj
gxuste cxe tiu punkto ia malbonauxspica masivo
de konstruajxoj eltrudis sian gablon[3]
super la straton. GXi estis duetagxa, montris nenian
fenestron, nenion krom pordo cxe la malsupra etagxo
kaj blinda kvazauxfrunto de makulita muro cxe la
supra; kaj portis en cxiu trajto la signojn de
dauxra kaj avaracxa malzorgo. La pordo, kiu posedis
nek sonorilon nek frapilon, estis vezikita kaj makulita.
Vagistoj sin trenadis en la pordalkovon kaj ekbruligis
alumetojn sur la paneloj; infanoj butikludis sur la
sxtupoj; la lerneja knabo provadis sian
posxtrancxilon sur la muldajxoj, kaj en la
dauxro de preskaux tuta generacio, aperis neniu por
forpeli tiujn okazajn vizitantojn aux por ripari iliajn
ruinigajxojn.

S-ro Enfield kaj la legxisto iris sur la alia flanko
de la strato; sed kiam ili alvenis gxuste kontraux
la enirejo, la unua levis montre sian bastonon.

--CXu vi iam rimarkis tiun pordon? li demandis; kaj
kiam lia kunulo respondis jese, --gxi estas kunigita en
mia memoro, li aldonis, kun tre stranga historio.

--CXu efektive? diris S-ro Utterson kun malgranda
sxangxo de vocxo. Kaj kio estis tio?

--Nu, estis tiele, respondis S-ro Enfield. --Mi estis
revenanta hejmen de iu mondfina loko cxirkaux la
tria horo de nigra vintra mateno, kaj mia vojo kondukis min
tra parto de la urbo, kie oni povis vidi absolute nenion
krom stratlanternoj. Estis strato post strato, kaj cxiuj
logxantoj estis dormantaj--strato post strato,
cxiuj iluminitaj kvazaux por procesio, kaj cxiuj
tiel malplenaj kiel pregxejo--gxis fine mi
enigxis en tiun staton de mento, en kiu oni
auxskultas kaj auxskultadas kaj komencas arde
deziri, ke sin montru policano. Subite, mi vidis du
figurojn: unu estis malgranda viro, kiu iris orienten
laux bona marsxpasxado, kaj la alia, knabino
eble ok aux dekjara, kuranta tiel rapide, kiel sxi
povis sur transa strato. Nu, sinjoro, ili ambaux, ja
suficxe kompreneble, kunfrapigxis unu kontraux
la alian cxe la angulo, kaj tiam okazis la terurega
parto de la afero; cxar la viro trankvile premegis
subpiede la korpon de l' infanino kaj lasis sxin
kriegantan sur la tero. Tio, auxdata, estas nenio, sed
vidata, gxi estis infera. Ne estis kiel homo; estis
kvazaux iu malbenita Juggernaut. <> mi
kriegis, kaj lin kuratinginte, ekkaptis mian sinjoron je l'
nuko kaj rekondukis lin tien, kie staris jam tuta grupo
cxirkaux la krieganta infanino. Li estis tute
trankvila kaj faris nenian kontrauxstaron, sed li
jxetis sur min unu rigardon, tiel malbelan, ke gxi
sxvitigis min kiel kurado. La personoj alvenintaj estis
la propra familio de la knabino; kaj baldaux aperis la
kuracisto, por kiu oni estis sxin sendinta. Nu, la
infanino ne estis multe vundita, sed pli gxuste
timigita, laux la diro de lia ostosegista mosxto;
kaj jen, vi povus supozi, estus la fino de la afero. Sed
estis unu stranga cirkonstanco. Jam cxe la unua vido, la
viracxo inspiris en mi nauxzon. Ankaux la
familio de la knabino sxajnis senti same, kio estis ja
nur nature. Sed kio frapis min, estis la kazo de la
kuracisto. Li estis laux la ordinara tipo de apotekisto,
de neniu speciala agxo aux koloro, kun forta
Edinburga parolmaniero, kaj ne pli emociema, ol sakfajfilo.
Nu, sinjoro, al li estis, kiel al ni cxiuj: cxiufoje
kiam li rigardis mian kaptiton, mi vidis, ke tiu ostosegisto
nauxzigxas kaj blankigxas pro deziro lin
mortigi. Mi sciis, kio estas en lia mento same kiel li sciis
kio estas en la mia, kaj, cxar mortigo estis neebla, ni
faris tion, kion ni jugxis krom tio plej bona. Ni diris
al la viro, ke ni povas fari, kaj ja faros, tian skandalon
el la okazintajxo, ke lia nomo malbonodoros de unu fino
de Londono gxis la alia. Ke, se li havas amikojn aux
kian ajn reputacion, ni bone zorgos, ke li ilin perdu. Kaj
la tutan tempon, dum ni lin tiele regalis per niaj brulaj
vortoj, ni fortenadis de li la virinojn kiel eble plej bone,
cxar ili estis sovagxaj kiel harpioj. Neniam mi
vidis rondon da tiel malamegaj vizagxoj; kaj jen la viro
en la mezo, kun ia nigra ridacxa trankvileco--timigita
tamen ankaux, mi povis rimarki--sed elportanta la
aferon, sinjoro, efektive kiel Satano.

--Se vi elektas fari profiton el tiu cxi
okazintajxo, li diris, mi kompreneble ne povas malhelpi.
CXiu sinjoro deziras eviti skandalon, li diris. Nomu
vian sumon. --

Nu, ni suprentordis lin gxis 100 funtoj por la
familio de la knabino; li videble volis kontrauxstari;
sed cxe ni cxiuj estis io, kio minacis al li nenion
bonan, kaj fine li kapitulacis. Restis ricevi la monon; kaj
kien, vi pensas, li kondukis nin, se ne al tiu loko kun la
pordo? Li eltiris sxlosilon el la posxo, eniris kaj
tuj revenis kun dek funtoj en oro kaj cxeko je Coutts[4]
por la cetero, pagota al la portanto, kaj subskribita per
nomo, kiun mi ne povas citi, kvankam cxi tio estas unu
el la punktoj de mia rakonto, sed gxi estis nomo
almenaux tre bone konata kaj ofte presita. La sumo estis
granda; sed la subskribo estis bona por pli ol tiom, se nur
gxi ne estis falsajxo. Mi permesis al mi la
liberecon, rimarkigi al mia sinjoro, ke la tuta afero
sxajnas apokrifa; kaj ke en la reala vivo oni ne eniras
tra pordo de kelo je la kvara matene por eliri kun la
cxeko de alia homo por preskaux cent funtoj. Sed li
estis tute trankvila kaj mokrida.

--Trankviligu vin, li diris, mi restos kun vi gxis
la bankoj malfermigxos, kaj tiam mi mem monerigos la
cxekon.

Tial ni cxiuj ekiris, la kuracisto, la patro de la
infanino, nia amiko, kaj mi mem, kaj ni pasigis la
restajxon de la nokto en mia cxambraro; kaj, la
sekvintan matenon, post kiam ni mangxis, ni iris kune al
la banko. Mi mem prezentis la cxekon kaj diris, ke mi
havas cxiun kauxzon por kredi, ke gxi estas
falsajxo. Sed tute ne. La cxeko estis vera.

--Tut-tut![5] diris
S-ro Utterson.

--Mi vidas, ke vi sentas kiel mi, diris S-ro Enfield.
Jes, estas malbona afero. CXar mia homo estis tia, kun
kia neniu povus havi rilaton, homo vere malbeninda; kaj la
persono, kiu skribis la cxekon, estas la vera esenco de
la konveneco, fama ankaux, kaj (kio pli malbonigas la
aferon) el tiuj, kiuj faras kion oni nomas <>.
Silentigmono, mi supozas; honestulo paganta karege iajn
malsagxajxojn de sia juneco. La Domo de la
Silentigmono, tiel mi nomas, sekve, tiun konstruajxon
kun la pordo. Kvankam ecx tio ja ne suficxas por
klarigi cxion--li aldonis; kaj cxe tiuj vortoj, li
enrevigxis.

El tio li estis revokita de iom subita demando de S-ro
Utterson:

--Kaj vi ne scias, cxu la tratinto de la cxeko
logxas tie?

--Versxajna loko, cxu ne? respondis S-ro
Enfield. Sed okazas, ke mi rimarkis lian adreson; li
logxas cxe iu placo.

--Kaj vi neniam demandis pri ... la loko kun la pordo?
diris S-ro Utterson.

--Ne, sinjoro, mi estas diskretema, estis la respondo.
Mi havas tre decidan opinion pri la farado de demandoj;
gxi tro inklinas al la stilo de la Lasta Jugxo. Vi
ekirigas demandon, kaj tio estas kvazaux ekirigi
sxtonon. Vi sidadas kviete sur la supro de monteto; kaj
malsupreniras la sxtono, ekirigante aliajn sxtonojn,
kaj baldaux iu afabla maljunulo (la lasta pri kiu vi
povus pensi en tiu rilato) estas frapita je la kapo en sia
propra posta gxardeno, kaj la familio devas
sxangxi sian nomon. Ne, sinjoro, mi faris al mi
regulon, ke, ju pli afero sxajnas stranga, des malpli mi
demandojn faras.

--Kaj, vere, tre bona regulo gxi estas, diris la
legxisto.

--Sed mi esploris la lokon mi mem, dauxrigis S-ro
Enfield. GXi apenaux sxajnas domo. Ne
trovigxas alia pordo, kaj neniu en- aux eliras per
tiu, krom, unufoje dum longa tempo, la sinjoro de mia
aventuro. Estas, en la supra etagxo, tri fenestroj, kiuj
rigardas sur la korton; neniu malsupre; la fenestroj estas
cxiam fermitaj, sed puraj. Kaj, plie, estas kamentubo,
kiu gxenerale eljxetas fumon; tial iu sendube
logxas tie. Kaj tamen tio ne estas certa; cxar la
konstruajxoj tiel sin interpremas cxirkaux la
korto, ke malfacile estas diri, kie unu finigxas kaj
alia komencigxas.

La paro denove antauxenmarsxis silente dum iom da
tempo, kaj poste:

--Enfield! diris Utterson, estas bona, via regulo.

--Jes, tiel mi kredas, respondis Enfield.

--Sed malgraux cxio, dauxrigis la
legxisto, estas unu punkto pri kiu mi deziras demandi;
mi deziras peti la nomon de tiu homo, kiu piedpremis la
infaninon.

--Nu, diris S-ro Enfield, mi ne povas vidi, ke tio iel
malutilus. Estis homo nomita Hyde[6].

--Hm, diris S-ro Utterson, kia homo, kiel li aspektas?

--Ne estas facile lin priskribi. Estas io malagrabla
cxe lia aspekto; io malplacxa, io absolute
abomeninda. Mi neniam vidis homon, kiu tiom al mi
malplacxis, kaj tamen mi apenaux scias kial. Li ja
nepre estas iel kriplita; li forte sentigas ian kriplecon,
kvankam mi ne povus precizigi gxian lokon. Lia aspekto
estas iel eksterordinara kaj mi tamen cxe li ne povas
citi nome ion kontrauxnorman. Ne, sinjoro, ne al mi
prosperas, mi ne povas lin priskribi. Kaj tio ne estas pro
manko de memoro; cxar mi certigas, ke mi lin povas
revidi en cxi tiu momento.

S-ro Utterson denove iom marsxadis silente, kaj
evidente sub la pezo de ia pripensado.

--Vi estas certa, ke li uzis sxlosilon? li demandis
fine.

--Mia kara sinjoro ... , komencis Enfield, surprizita el
si.

--Jes, mi scias, diris Utterson, mi scias, ke cxi
tio devas sxajni stranga. La fakto estas, ke se mi ne
petas al vi la nomon de la alia persono, tio estas cxar
mi jam gxin konas. Vi vidas, Richard, ke via rakonto
trafis. Se gxi estis malgxusta pri iu punkto, pli
bone estus, ke vi gxin korektu.

--SXajnas al mi, ke via devo estis min averti,
respondis la alia, iom morose[7].
Sed mi estis pedante <>, kiel vi gxin nomas.
La kanajlo havis ja sxlosilon, kaj, plie, li
ankoraux gxin havas. Mi lin vidis uzi gxin
antaux malpli ol unu semajno.

S-ro Utterson ekgxemis profunde, sed ne diris vorton;
kaj la junulo parolis denove:

--Jen alia leciono, kiu admonas diri nenion. Mi hontas
pri mia longa lango. Ni interkonsentu, neniam ree aludi
cxi tiun aferon.

--Tutkore, diris la legxisto. Mi donas pri tio la
manon, Richard.


La sercxado por Sinjoro Hyde

Tiun saman vesperon S-ro Utterson revenis hejmen al sia
frauxla domo en malgaja humoro kaj sidigxis
vespermangxi sen apetito. Estis dimancxe lia kutimo,
post la finigxo de tiu mangxo sidadi apud la fajro,
kun volumo de ia neinteresa religiajxo sur sia pupitro,
gxis la horlogxo de la apuda pregxejo sonorigis
la dekduan horon, kiam li sobre kaj dankeme iris
kusxigxi. Tiun nokton, tamen, tuj kiam oni forportis
la tablotukon, li prenis kandelon kaj eniris en sian
afercxambron. Tie li malfermis sian fortan kofron,
elprenis el gxia plej privata parto dokumenton
surskribitan <>[8],
kaj sidigxis kun nuba frunto por esplori gxian
enhavon. La testamento estis holografa; cxar S-ro
Utterson, kvankam li gardis gxin nun kiam gxi estas
farita, antauxe rifuzis doni ecx la plej malgrandan
helpon pri gxia farado; gxi kondicxis ne nur ke,
en okazo de la morto de Henry Jekyll M.D., D.C.L., LL.D.,
F.R.S., k.t.p. lia tuta havo transpasu en la manojn de lia
<>; sed ke, en okazo de
la <>, la dirita
Edward Hyde anstatauxu la diritan Doktoron Jekyll sen
plua prokrasto kaj estu libera je cxia sxargxo
aux devo, krom la alpago de kelkaj malgrandaj sumoj al
la anoj de la doktora domo. De longe cxi tiu dokumento
estis la cxefa abomenajxo de la legxisto.
GXi lin ofendis, ne nur kiel legxiston, por kiu la
fantazieco estis nemodesta, sed ankaux kiel amanton de
la prudentaj kaj ordinaraj flankoj de la vivo. Kaj gxis
tiam, estis lia nescio pri S-ro Hyde, kio sxveligis lian
indignon; nun, per subita okazintajxo, estis lia scio.
Suficxe malbone jam, ke la nomo estis nur nomo, pri kiu
li ne povas ion pluan sciigxi. Estis ankoraux pli
malbone, kiam gxi ekvestigxis de abomenindaj ecoj;
kaj el la sxangxigxemaj sensubstancaj nebuloj,
kiuj tiel trompadis lian okulon, eksaltis la subita,
difinita bildigxo de demono.

--Mi pensis gxin frenezo, li diris, remetante en la
kofron la ofendantan paperon, kaj jam mi komencas timi, ke
gxi estas malhonoro.

CXe tio li estingis la kandelon, surmetis palton, kaj
ekiris sur la vojo al Cavendish Square[9],
tiu citadelo de la medicino, kie lia amiko, la fama Doktoro
Lanyon[10], havis
sian domon kaj akceptis sian amase venantan klientaron.

--Se iu scias, tiu estas Lanyon, li pensis.

La seriozmiena cxefservisto konis kaj bonvenigis lin;
li ne estis devigita prokrasti sian eniron, sed kondukita
tuj de la pordo al la mangxocxambro, kie sidis D-ro
Lanyon sola kun sia vino. Tiu estis bonkora, sana, eleganta,
rugxvizagxa sinjoro, kun amaso da haroj
antauxtempe blankaj, kaj perforta decida maniero.
Vidante S-ron Utterson, li eksaltis de sia segxo, kaj
bonvenigis lin per ambaux manoj. La bonvoleco, laux
lia speciala maniero, estis iome teatra; sed gxi estis
bazita sur reala sento. CXar tiuj du estis malnovaj
kunuloj en la lernejo kaj la universitato, ambaux
plenege respektis sin mem kaj la alian, kaj, kio ne
cxiam sekvas, ili estis homoj, kiuj plenege gxuis
reciproke sian kunestadon. Post iom da vagada interparolado,
la legxisto alproksimigxis al la temo, kiu tiel
malagrable priokupadis liajn pensojn.

--Mi supozas, Lanyon, li diris, ke vi kaj mi estas la du
plej malnovaj amikoj, kiujn havas Harry[11]
Jekyll?

--Mi dezirus, ke la amikoj estu pli junule fresxaj,
diris ride D-ro Lanyon. Nu, mi supozas, ke ni ja estas. Kaj
kio el tio? Mi lin vidas nun malofte.

--Vere! diris Utterson. Mi kredis, ke vin ligas ia
komuna intereso.

--GXi ligis, estis la respondo, sed pasis jam
pli ol dek jaroj, de kiam Harry Jekyll farigxis tro
fantaziema por mi. Li komencis deflankigxi,
deflankigxi de la vojo de l' prudento; kaj kvankam,
kompreneble, mi ankoraux interesigxas pri li pro la
malnovaj tagoj, mi lin vidis, kaj vidas, tre malofte
... Tia nescienca sensencajxo, aldonis la doktoro,
subite purpurigxante, disigus ja Damon kaj Pitias.

Tiu cxi malgranda elmontro de kolero iom trankviligis
S-ron Utterson.

--Ili nur malpacis pro iu punkto scienca, li pensis,
kaj, estante homo tute sen sciencaj pasioj, li ecx
aldonis:

--Estas pro nenio pli malbona ol tio!

Li lasis al sia amiko kelkajn momentojn por
reserenigxi, kaj poste alproksimigxis al la demando,
kiu estis la motivo de lia vizito.

--CXu vi iam renkontis protektaton lian nomitan
Hyde? li demandis.

--Hyde? ripetis Lanyon. Ne! Neniam auxdis pri li.
Post mia tempo.

Jen la sumo de la sciigxoj, kiun la legxisto
reportis kun si al ia granda malluma lito, sur kiu li en
malkvieta movigxado kusxis tra la fruaj horoj
gxis la alveno de l' mateno. Estis nokto malmulte
ripoziga por lia penanta mento, penanta en la mallumo kaj
siegxata de demandoj.

--Sonis la sesa per la sonoriloj de la pregxejo, kiu
staris tiel oportune apud la domo de S-ro Utterson, kaj
ankoraux li luktis kun la problemo. GXis nun tiu
problemo estis tusxinta lin nur sur lia flanko
intelekta, sed nun ankaux lia imago estis okupata
aux, por diri pligxuste, sklavigita; kaj, dum li tie
kusxadis kaj jxetigxadis en la mallumegeco de la
nokto kaj de sia kurtendrapirita cxambro, la rakonto de
S-ro Enfield preterpasis antaux lia mento kvazaux
sur rulajxo de lumigitaj bildoj. Jen li vidas la longajn
vicojn de lanternoj de nokta urbo; poste, figuron de homo
rapide marsxanta; jen infaninon kurantan de la kuracista
domo, jen tiuj du kunfrapigxas kaj tiu homa Juggernaut
piede subpremas la infaninon kaj antauxenpasxas,
neniel atentante pri sxiaj krioj. Aux jen li vidas
cxambron en ricxa domo, kie kusxas lia amiko
dormanta, songxante, kaj ridetante pro siaj songxoj;
kaj jen la pordo malfermigxas, la kurtenoj apartigas, la
dormanto revekigxas, kaj jen! staras apud li figuro, al
kiu estas donita potenco, kaj ecx je tiu senviva horo,
li devas levigxi kaj fari laux gxia ordono ...

La figuro en tiuj du fazoj obsedis la legxiston dum
la tuta nokto; kaj se, je iu momento, li ekdormis, estis nur
por vidi gxin gliti pli kasxe tra dormantaj domoj
aux sxovigxi pli rapide, ecx gxis
kapturnigxo, tra pli largxaj labirintoj de lanterne
lumata urbo, kaj, cxe cxiu angulo, surmarsxi sur
infaninon kaj sxin lasi kriegantan. Kaj tamen la figuro
ne havis ian vizagxon, per kiu li povus gxin rekoni;
ecx dum liaj songxoj, gxi havis aux nenian
vizagxon, aux unu, kiu trompis lin kaj
dissolvigxis antaux liaj okuloj; kaj tiel
naskigxis en la spirito de la legxisto kaj
pligrandigxis strange forta, preskaux supermezura
scivolo rigardi la trajtojn de la vera S-ro Hyde. Se li
povus nur unufoje rigardi lin, li opiniis, la mistero
klarigus kaj eble forruligxus, kiel estas la kutimo
cxe misterajxoj, kiam oni elesploras ilin. Li eble
povus ekvidi kauxzon por la stranga prefero aux
sklaveco (nomu gxin, kiel al vi placxas) de sia
amiko, kaj ecx por la frapante strangaj kondicxoj de
la testamento. Kaj almenaux gxi estus vizagxo
vidinda; la vizagxo de homo tute senkompata;
vizagxo, kiu devis nur sin ekmontri por naski, en la
mento de la neimpresigxema Enfield, senton de
dauxronta malamego.

De tiu tempo S-ro Utterson komencis konstante vizitadi la
pordon en la flankstrato de l' butikoj. Matene, antaux
la horo de la oficeja laboro, tagmeze, kiam la negocoj estis
multaj kaj la tempo malmulta, nokte, sub la vizagxo de
la nebula luno--ja en cxiu horo la legxisto estis
trovebla cxe sia elektita posteno.

--Se li estas sinjoro Hyde, li pensis, mi
estos sinjoro Seek[12].

Kaj fine lia pacienco estis rekompencita. Estis bela,
seka nokto; frosto en la aero; la stratoj tiel puraj, kiel
la planko de balcxambro; la lanternoj, skuataj de neniu
vento, desegnis regulajn formojn el lumo kaj ombro. Je la
deka, kiam la butikoj fermigxis, la flankstrato estis
jam tre senhoma, kaj malgraux la mallauxta
mugxado de Londono cxie cxirkauxe, tre
silenta. Sinjoro Utterson jam staris dum kelkaj minutoj
cxe sia posteno, kiam li eksciigxis pri stranga
malpeza piedpasxo alproksimigxanta. En la dauxro
de siaj cxiunoktaj patroloj, li jam de longe
kutimigxis al la kurioza efekto, kun kiu la piedsonado
de sola persono, dum tiu estas ankoraux malproksimega,
subite elsaltegas klare distingebla el la vasta zumado kaj
bruado de la urbo. Tamen lia atento estis neniam antauxe
tiel subite kaj decidige aldevigita; kaj estis kun forta
supersticxa antauxsento de sukceso, ke li retiris
sin en la enirejon de la korto. La pasxoj rapide
alproksimigxis, kaj subite plilauxtigxis kiam
ili cxirkauxpasis la angulon de la strato. La
legxisto, rigardante el la enirejo, povis baldaux
vidi, kun kia homo li devas trakti. Tiu cxi estis
malgranda kaj tre simple vestita; kaj lia mieno, ecx je
tiu malproksimeco, iel naskis en la observanto fortan
antipation. Sed li iris rekte al la pordo, transpasante
oblikve la straton por ne perdi tempon, kaj, dum li venis,
li eltiris sxlosilon el la posxo, kvazaux iu,
kiu alproksimigxas al la hejmo.

S-ro Utterson elpasxis kaj tusxis lin je la
sxultro dum li preterpasis.

--S-ro Hyde, mi kredas.

S-ro Hyde kuntirigxis malantauxen kun sibla
enspiro. Sed lia timo estis nur momenta; kaj, kvankam li ne
rigardis la legxiston rekte en la vizagxon, li
respondis suficxe trankvile:

--Tiu estas mia nomo. Kion vi deziras?

--Mi vidas, ke vi estas enironta, diris la legxisto.
Mi estas malnova amiko de Doktoro Jekyll--Sinjoro Utterson
de Gaunt Strato--vi sendube auxdis mian nomon; kaj
renkontante vin tiel oportune, mi kredis, ke vi povos enlasi
min.

--Vi ne trovos Doktoron Jekyll; li estas for, respondis
S-ro Hyde, enblovante en la truon de la sxlosilo. Kaj
tiam subite, sed ne levante la rigardon:

--Kiel vi konis min? li demandis.

--Viaflanke, diris S-ro Utterson, cxu vi faros al mi
komplezon?

--Kun plezuro, respondis la alia, kio gxi estu?

--CXu vi permesos, ke mi vidu vian vizagxon?
demandis la legxisto.

S-ro Hyde sxajnis heziti; fine kvazaux post ia
subita pripenso, frontis al li kun mieno de defio, kaj la
paro suficxe fikse rigardadis sin reciproke dum kelkaj
momentoj.

--Nun mi povos rekoni vin, diris S-ro Utterson. Eble
estos utile.

--Jes, respondis S-ro Hyde, estas ja bone ke ni
renkontigxis; kaj konvenas, ke vi havu mian adreson. Kaj
li donis numeron en strato de Soho[13].

--Bona Dio! pensis S-ro Utterson, cxu li ankaux
pensis pri la testamento?

Sed li retenadis siajn sentojn kaj nur gruntis dankon pro
la dono de l' adreso.

--Kaj nun, diris la alia, kiel vi rekonis min?

--Laux priparolo, estis la respondo.

--Kies priparolo?

--Ni havas komunajn amikojn, diris S-ro Utterson.

--Komunajn amikojn! ehxis S-ro Hyde iom rauxke.
Kiuj ili estas?

--Jekyll ekzemple, diris la legxisto.

--Li neniam diris al vi, kriis S-ro Hyde, kun
ekrugxigxo de kolero. Mi ne kredis, ke vi mensogos.

--Nu, diris S-ro Utterson, tia parolo ne estas deca.

La alia rikanis lauxte en sovagxan ridon; kaj jen
la sekvintan momenton, kun eksterordinara rapideco, li
malsxlosis la pordon kaj malaperis en la domon. La
legxisto staris dum kelka tempo post kiam S-ro Hyde
forlasis lin, la bildo de l' maltrankvileco. Tiam li
malrapide supreniris la straton, haltetante post cxiuj
du-tri pasxoj, kaj metante la manon al la frunto, kiel
homo en ia menta perpleksiteco[14].
La problemo, kiun li promenante tiele pripensis, estis el
speco, kiu malofte solvigxas. S-ro Hyde estis pala, kaj
havis pigmean eksterajxon; li donis la impreson de
malbelformiteco sen ia nomebla malbeleco de formo, li havis
mallogan rideton, kaj li estis kondutinta kontraux la
legxisto kun ia mortigula miksajxo de timemeco kaj
trokuragxo, kaj li parolis per rauxketa
mallauxtacxa kaj iom rompita vocxo--cxiuj
cxi punktoj estis kontraux li; sed cxio cxi
tio kune ne suficxis por klarigi la gxis tiam
nekonitan nauxzon, abomenon kaj timon, kun kiu S-ro
Utterson rigardis lin:

--Devas esti io plu, diris en si la perpleksita[15]
sinjoro. Estas ja io plu, se mi povus por gxi
eltrovi nomon. Dio min benu! la viro sxajnas apenaux
homa. Io troglodita, ni diru? aux cxu estas tie nur
la radiado de malpurega animo, kiu tiel traspiras kaj
transfiguras sian argilan logxejon? La lasta, mi pensas;
cxar, ho mia malfelicxa maljuna Harry Jekyll! se mi
iam legis sur vizagxo la subskribon de Satano, estas sur
tiu de via nova amiko.

CXirkaux la angulo de la flankstrato estis placo
kun antikvaj, belaspektaj domoj, jam plejparte
kadukigxintaj el ilia antauxa gloro, kaj luigitaj po
etagxoj kaj cxambraroj al homoj el cxiuj specoj
kaj cirkonstancoj: mapgravuristoj, arhxitektoj,
fi-reputaciaj legxistoj, kaj la agentoj de kasxataj
entreprenoj. Unu konstruajxo, tamen, la dua for de la
angulo, estis ankoraux tute okupata; kaj, antaux
gxia pordo, kiu portis grandan sxajnon de
ricxeco kaj komforto, kvankam gxi estis nun
envolvita en mallumo, krom cxe la fenestreto super
gxi, S-ro Utterson haltis kaj frapis. Bone vestita,
maljuneta servisto malfermis la pordon.

--CXu D-ro Jekyll estas hejme, Poole?[16]
demandis la legxisto.

--Mi certigos, S-ro Utterson, diris Poole, dume
enlasante la vizitanton en grandan komfortan vestiblon kun
malalta plafono, pavimitan per kahelegoj, hejtatan (laux
la maniero de kampara domego) per hela malfermita fajro kaj
meblitan per multekostaj mebloj el kverko.

--CXu vi volas atendi tie cxi apud la fajro,
sinjoro? aux cxu mi eklumigu por vi en la
mangxocxambro?

--CXi tie, mi dankas, diris la legxisto; kaj li
alproksimigxis kaj apogis sin sur la alta fajrgardilo.
Tiu cxi vestiblo, en kiu li nun restis sola, estis
favorita fantazio de lia amiko la doktoro; kaj Utterson mem
kutimis paroli pri gxi kiel la plej agrabla cxambro
en Londono. Sed hodiaux nokte estis tremacxo en lia
sango; la vizagxo de Hyde kusxis peze sur lia
memoro; li sentis--kio cxe li estis malofta--nauxzon
kaj malsxaton pri la vivo; kaj en la malgajeco de sia
humoro, li kvazaux legis minacon en la flagrado de la
fajrlumo sur la poluritaj mebloj kaj en la maltrankvila
eksaltado de la ombrajxo sur la plafono. Li hontis pro
la trankviligxo, kiun li sentis, kiam Poole baldaux
revenis por anonci, ke D-ro Jekyll estis elirinta.

--Mi vidis S-ron Hyde eniri per la pordo de la iama
dissekcia cxambro, Poole, li diris, cxu tio estas
tute bona, kiam D-ro Jekyll estas for de l' hejmo?

--Tute bona, S-ro Utterson, respondis la servisto, S-ro
Hyde havas sxlosilon.

--Via mastro sxajnas multe konfidi al tiu junulo,
Poole, dauxrigis la legxisto reve.

--Jes, sinjoro, tion li ja faras, diris Poole, ni
cxiuj ricevis ordonojn, lin obei.

--Mi ne pensas, ke mi iam renkontis lin cxi tie,
diris Utterson.

--Ho, ne, efektive, sinjoro. Li neniam estas tablogasto
tie cxi. Mi ja vidas lin tre malofte cxi-tiuflanke
de la domo; li plej ofte venas kaj iras per la laboratorio.

--Nu, bonan nokton, Poole.

--Bonan nokton, S-ro Utterson.

Kaj la legxisto ekiris al sia hejmo kun tre malgaja
koro.

--Malfelicxa Harry Jekyll, li pensis, miaj pensoj
min trompas se li ne perdigxas en profundajn akvojn! Li
estis tre malbonkonduta, kiam li estis juna, antaux tre
longe, ja vere, sed en la legxaro de Dio statuto de
limigo ne ekzistas. Ha! devas esti tio; la fantomo de iu
malnova peko; la kancero de iu kasxita malhonoro; la
puno venanta, pede claudo, jarojn post kiam la memoro
forgesis kaj la memamo pardonis la kulpon.

Kaj la legxisto, timigita de la penso, zorgmeditis
dum iom da tempo pri sia propra estinta vivo, sercxante
en cxiuj anguloj de sia memoro, timante ke, hazarde, ia
malnova pekajxo el tie eksaltu al la lumo. Lia estinta
vivo estis suficxe senkulpa; malmultaj homoj povus legi
la arhxivojn de sia vivo kun malpli da antauxtimo.
Li, tamen, estis humiligita gxis la polvo pro la multaj
malbonajxoj, kiujn li iam faris, kaj relevita en sobran
kaj timoplenan dankemecon pro tiuj multaj, kiujn li estis
tiel preskauxe farinta sed tamen evitinta. Kaj poste,
revenante al sia antauxa temo, li eklumigis radion de
espero.

--Tiu cxi S-ro Hyde, se oni lin esploradus, li
pensis, devas ja havi siajn proprajn sekretojn; nigrajn
sekretojn, laux sia mieno; sekretojn kompare al kiuj la
plej malbonaj de malfelicxa Jekyll estus kvazaux
sunlumo. La afero ne povas dauxri tia, kia gxi
estas. Mi malvarmigxas, kiam mi pensas pri tiu cxi
estajxo rampanta kiel sxtelisto al la lito de Harry!
Malfelicxa Harry, kia vekigxo! Kaj la dangxero!
CXar se tiu cxi Hyde suspektas la ekziston de la
testamento, li povos malpaciencigxi pro deziro heredi.
Ha, mi devos meti la sxultron al la tasko,--se nur
Jekyll tion al mi permesos, li aldonis. CXar denove li
vidis antaux la okulo interna, klarajn kiel
diafanajxo, la strangajn kondicxojn de la
testamento.


Doktoro Jekyll estis tute
sengxena

Post du semajnoj, laux bonega bonsxanco, la
doktoro invitis al unu el siaj agrablaj vespermangxoj
kvin aux ses malnovajn intimulojn, cxiuj
inteligentaj estimindaj homoj, kaj cxiuj kompetentuloj
pri la bona vino; kaj S-ro Utterson tiel manovris, ke li
restis post la foriro de la aliaj. Tio ne estis nova
arangxo, sed jam okazis dekojn da fojoj. Kie Utterson
estis iel sxatata, tie li estis tre multe sxatata.
Dommastroj amis reteni la sekan legxiston, kiam la
gajeguloj kaj la babilemuloj havis jam la piedon sur la
sojlo por foriri; ili amis sidi dum iom da tempo kun lia
netrudema kunesto, sin ekzercante por la soluleco,
sobrigante siajn mentojn en lia ricxa silento, post la
elspezado kaj strecxigado de l' festeco. Al tiu
cxi regulo, D-ro Jekyll ne estis escepto; kaj dum li nun
sidis cxe la kontrauxa flanko de la fajro,--granda,
belforma, glatvizagxa, kvindekjara viro, kun
eksterajxo eble iom ruzeta, sed kun cxia signo de
kapableco kaj bonkoreco,--oni povis ekvidi per liaj
rigardoj, ke li havas al S-ro Utterson sinceran kaj varman
korinklinon.

--Mi deziris paroli kun vi, Jekyll, komencis tiu
cxi. Vi konas tiun vian testamenton ...

Atenta observanto povus konstati, ke la temo estas
malagrabla; sed la doktoro elportis gxin gaje.

--Mia malfelicxa Utterson, li diris, vi estas
kompatinda pro tia kliento. Mi neniam vidis homon tiel
afliktita, kiel vi estis pro mia testamento; escepte se
estus tiu cxirkauxligita pedanto Lanyon, pri tio,
kion li nomas miaj sciencaj herezoj. Ho, mi scias, ke li
estas bonegulo,--vi ne bezonas fari nuban vizagxon,--efektiva
bonegulo, mi cxiam intencas vidi lin pli ofte; sed li
tamen, malgraux cxio, cxirkauxligita pedanto
ja estas; ignoranta, aroganta pedanto. Mi neniam pri iu
estis pli dolore trompita, ol pri Lanyon.

--Vi scias, ke mi neniam aprobis gxin, dauxrigis
Utterson, senkompate malatentante la novan temon.

--Mian testamenton? Jes, certe, mi scias tion, diris la
doktoro iomete akre, tion vi jam diris al mi.

--Nu, mi diras tion al vi denove, dauxrigis la
legxisto; mi lastatempe eksciis ion rilate al la juna
Hyde.

La granda bela vizagxo de D-ro Jekyll paligxis
gxis la lipoj mem, kaj nigreco aperis cxirkaux
liaj okuloj.

--Mi ne volas auxdi plu, li diris. Tiun temon, mi
pensis, ni konsentis ne plu aludi.

--Tio, kion mi auxdis, estis abomena, diris
Utterson.

--Tio ne povas sxangxi la aferon. Vi ne
komprenas mian pozicion, respondis la doktoro, kun ia
nekonsekvenceco de maniero. Mi trovigxas en doloriga
situacio, Utterson. Mia pozicio estas tre stranga, ja tre
stranga. Estas unu el tiuj aferoj, kiujn la diskutado ne
povas ripari.

--Jekyll, diris Utterson, vi min intime konas; mi estas
homo konfidinda. Faru pri cxi tio plenan malkasxan
konfeson, kaj mi neniel dubas, ke mi povos eltiri vin el via
embaraso.

--Mia bona Utterson, diris la doktoro, estas treege bona
viaparte, kaj mi ne trovas vortojn, per kiuj vin danki. Mi
plene kredas vin; mi konfidus al vi plivole ol al cxiu
alia vivanta, ja, plivole ol al mi mem, se mi povus fari la
elekton; sed vere ne estas tio, kion vi supozas, ne estas
tiel malbone; kaj gxuste por trankviligi vian bonan
koron, mi diros al vi cxi tion: Tuj kiam mi volos, mi
povos min liberigi de S-ro Hyde. Pri tio mi donas al vi mian
manon, kaj mi dankas vin ree kaj ree. Kaj mi aldonos nur unu
malgrandan vorton, Utterson, kiun,--mi estas certa pri tio,--vi
akceptos sen ofendigxo: ke cxi tio estas privata
afero, kaj mi vin petas, lasu gxin dormadi.

Utterson pripensadis dum kelkaj momentoj, rigardante en
la fajron.

--Mi havas nenian dubon, ke vi estas tute prava, li
diris fine, starigxante.

--Nu, bone, sed cxar ni tusxis tiun cxi
aferon, kaj por la lasta fojo, kiel mi esperas,
dauxrigis la doktoro, estas unu punkto, kiun mi dezirus
al vi komprenigi. Mi havas vere grandan intereson al la
malfelicxa Hyde. Mi scias, ke vi vidis lin; li tion
diris al mi; kaj mi timas, ke li kondutis malgxentile.
Sed mi ja sincere havas grandan, grandegan intereson al tiu
junulo; kaj se mi estus forprenita, Utterson, mi deziras, ke
vi promesu al mi, toleri lin kaj havigi al li liajn rajtojn.
Vi tion farus, mi pensas, se vi scius cxion; kaj estus
sxargxo forigita de mia animo, se vi promesus.

--Mi ne povas sxajnigi, ke mi iam amos lin, diris la
legxisto.

--Tion mi ne postulas, petegis Jekyll, metante sian
manon sur la brakon de la alia, mi postulas nur la justecon;
mi petas nur, ke vi helpu lin pro amo al mi, kiam mi cxi
tie ne estos plu.

Utterson ekgxemis malgrauxvole.

--Nu, li diris, mi promesas.


La afero pri la Carew[17]-mortigo

Preskaux unu jaron poste, en la monato oktobro 18**,
Londono estis ektimigita de krimo de stranga kruelegeco,
kiun igis pli rimarkinda la alta rango de la viktimo. La
detaloj estis malmultaj kaj timigaj. Servistino,
logxanta sola en domo ne malproksima de la rivero, estis
suprenirinta por kusxigxi cxirkaux la
dekunua. Kvankam nebulo ruligxadis super la urbo dum la
fruaj horoj, la unua parto de la nokto estis sennuba, kaj la
strateto, sur kiun rigardis la fenestro de la servistino,
estis brile lumigata de la plena luno. SXajnas, ke
sxi estis romantikema, cxar sxi sidigxis sur
sian keston, kiu staris gxuste sub la fenestro, kaj
enprofundigxis en revadon. Neniam,--sxi kutimis
diri kun fluantaj larmoj, kiam sxi rakontis la
okazintajxon,--neniam sxi estis sentinta sin pli en
paco kun cxiuj homoj, aux pensinta pli bonvole pri
la mondo. Kaj dum sxi tiel sidadis, sxi ekvidis
maljunan, belan sinjoron kun blankaj haroj,
alproksimigxantan sur la strateto; kaj
antauxenirantan renkonte al li, alian tre malgrandan
sinjoron, kiun komence sxi malpli atentis. Kiam ili
alvenis gxis reciproka auxdebleco--kio estis
gxuste sub la okuloj de la servistino--la pli agxa
viro klinsalutis kaj alparolis al la alia per tre bela
maniero de gxentileco. Ne sxajnis, ke la temo de lia
parolado estas grava; efektive, de lia montrado sxajnis,
ke li nur demandas pri la vojo; sed la luno brilis sur lian
vizagxon dum li parolis, kaj placxis al la knabino
gxin observi, tiel senkulpan kaj malnovmodan bonkorecon
de maniero gxi sxajnis elspiri, tamen estis
ankaux cxe gxi io alta, kvazaux de ia
bonfondita memkontento. Baldaux sxia rigardo vagis
al la alia, kaj sxi estis surprizita rekoni en li unu
S-ron Hyde, kiu foje vizitis sxian mastron, kaj al kiu
sxi eksentis antipation. Li portis en la mano pezan
bastoneton, kiun li sencele manumis; sed li respondis nenian
vorton, kaj sxajnis auxskulti kun malfacile retenata
malpacienco. Kaj tiam subite li eksplodis en grandan
flamigxon de kolero, frapante per la piedo, svingegante
sian bastonon, kaj kondutante,--kiel diris la servistino,--kvazaux
frenezulo. La maljunulo retirigxis unu pasxon, kun
mieno de homo treege surprizita kaj iome cxagrenita; kaj
cxe tio, S-ro Hyde diskrevigis cxiujn limojn kaj
bastonegis lin teren. Kaj jen tuj poste kun simia furiozo li
premegadis subpiede sian viktimon, kaj hajligis sur lin tian
ventegon da batoj, ke la ostoj auxdeble frakasigxis
kaj la korpo saltadis sur la vojo. Pro la teruro de tiu
vidajxo kaj tiuj sonoj, la servistino svenis.

Estis la dua horo, kiam sxi rekonsciigxis kaj
venigis la policon. La mortiginto jam antaux longe
foriris; sed tie kusxis lia mortigito meze de la
strateto, nekredeble senformigita. La bastono per kiu la ago
estis farita, kvankam el iu malofta tre fortika kaj peza
ligno, rompigxis cxe la mezo per la egeco de tiu
sensenta krueleco, kaj unu splitigita duono estis
ruligxinta en la defluilon, la alian sendube forportis
la mortiginto. Monujo kaj ora posxhorlogxo estis
trovitaj sur la mortigito, sed nenia karto aux papero,
krom sigelita kaj afrankita koverto, kiun li kredeble portis
al la posxto, kaj kiu surhavis la nomon kaj adreson de
S-ro Utterson. Tiun cxi oni alportis la sekvintan
matenon al la legxisto antaux ol li levigxis;
kaj gxin vidinte kaj sciigxinte pri la
cirkonstancoj, li tuj elpusxis solenan lipon.

--Mi diros nenion, gxis mi vidos la kadavron, li
diris, cxi tio povas esti tre grava. Bonvolu atendi dum
mi vestigxos.

Kaj kun la sama serioza vizagxo li rapide
matenmangxis kaj veturadis al la policejo, kien oni
estis alportinta la kadavron. Tuj kiam li eniris en la
cxambron, li faris jesan kapsignon.

--Jes, li diris, mi rekonas lin. Mi bedauxras diri,
ke tiu cxi estas Sir Danvers Carew.

--Mia Dio! sinjoro, ekkriis la policisto, cxu estas
eble? Kaj tuj poste lia okulo ekbrilis pro profesia ambicio.
Tio cxi faros grandan bruon, li diris, kaj eble vi povos
helpi nin kapti la krimulon. Kaj mallonge li rakontis tion,
kion la servistino estis vidinta, kaj almontris la rompitan
bastonon.

S-ro Utterson jam tremis cxe la nomo Hyde; sed kiam
oni metis antaux lin la bastonon, li ne povis dubi plu;
rompita kaj elbatita kvankam gxi estis, li rekonis
gxin kiel unu, kiun li mem donacis antaux multaj
jaroj al Harry Jekyll.

--CXu tiu cxi S-ro Hyde estas persono de malalta
kresko? li demandis.

--Speciale malgranda kaj speciale fi-aspekta, tiel la
servistino lin nomas, diris la oficisto.

S-ro Utterson pripensadis; poste, levante la kapon:

--Se vi venos kun mi en mia veturilo, li diris, mi
kredas, ke mi povos konduki vin al lia domo.

Estis jam preskaux la nauxa de la mateno, kaj
okazis la unua nebulo de la sezono. Granda
cxokoladkolora vaporo mallevigxis de la cxielo
kvazaux cxerkokovrilo, sed la vento sencxese
atakegis kaj forpelis tiujn remparigitajn vaporojn; tiel, ke
dum la malrapida rampado de la fiakro el unu strato sur la
alian, S-ro Utterson povis vidi mirindan nombron da gradoj
kaj nuancoj de krepuska lumo; cxar jen malhelis
kvazaux en la profundo de vespera cxielo; jen la
ardado de ricxa flamstriita bruno, kiel la brilo de ia
stranga brulado, kaj jen, momente, la nebulo tute
distrigxis, kaj palega radio da taglumo traglitis inter
la turnigxantaj volvajxoj de l' vaporo. La
funebreca kvartalo Soho, vidata sub cxi tiuj
sxangxigxantaj ekrigardoj kun siaj kotaj vojoj
kaj malelegantaj preterirantoj, kaj siaj lanternoj, kiuj
estis aux ankoraux ne estingitaj aux
rebruligitaj por kontrauxbatali tiun cxi
malgxojan reinvadon de la mallumo, sxajnis, al la
okuloj de la legxisto, simili kvartalon de urbo en ia
kosxmaro. Liaj pensoj, plie, estis tinkturitaj de la
plej malgajaj koloroj; kaj kiam li ekrigardis sian
veturkunulon, li sentis ian tusxon de tiu teruro al la
legxo kaj gxiaj oficistoj, kiu foje povas ataki
ecx la plej honestan. Kiam la veturilo haltis cxe la
montrita adreso, la nebulo iome levigxis, kaj li ekvidis
malhelan straton, gxindrinkejon, francan
mangxejacxon, multajn cxifone vestitajn
infanojn, kunpremitajn en la domaj enirejoj, kaj multajn
virinojn, el diversaj nacioj, elirantajn kun sxlosilo en
la mano por trinki matenan glason; kaj, la sekvintan
momenton, la nebulo, bruna kiel la umbro-tero,
remalsuprenvenis sur tiun lokon kaj fortrancxis lin de
la friponejo lin cxirkauxanta. CXi tie estis la
hejmo de la favorato de Henry Jekyll; de homo heredonta
kvaronon da miliono sterlinga.

Argxenthara maljunulino, kun vizagxo kvazaux
el eburo, malfermis la pordon. SXi havis malbonan
vizagxon, glatigitan per la hipokriteco; sed sxia
maniero estis bonega.

--Jes, sxi diris, ja logas S-ro Hyde tie cxi,
sed ne estas hejme, li estis en la domo lastan nokton tre
malfrue, sed reeliris post malpli ol unu horo; tio tute ne
estas stranga; liaj kutimoj estas tre neregulaj, kaj li ofte
forestas; ekzemple, gxis hieraux sxi ne vidis
lin jam de preskaux du monatoj.

--Bone, ni do deziras vidi liajn cxambrojn, diris la
legxisto; kaj, kiam la virino komencis deklari, ke tio
estas neebla: Mi devas sciigi al vi, kiu estas cxi tiu
kun mi, li aldonis: Tiu cxi estas Inspektoro Newcomen,
el Scotland Yard[18].

Ekbrilacxo de malama gxojo aperis sur la
vizagxo de la virino.

--Ha! sxi diris, li estas sercxata! Kion li
faris?

S-ro Utterson kaj la inspektoro rigardis sin reciproke.

--Li ne sxajnas esti tre populara persono, diris
cxi tiu.

--Kaj nun, mia bonulino, permesu, ke mi kaj tiu cxi
sinjoro iome cxirkauxrigardu.

El la tuta domo, kiu krom pro la maljunulino restis
senhoma, S-ro Hyde estis okupinta nur du cxambrojn; sed
tiuj estis meblitaj lukse kaj bonguste. SXranko estis
plenigita de bona vino; la teleraro estis el argxento,
la tukaro eleganta; bona pentrajxo pendis sur la muro,
donaco (Utterson supozis) de Henry Jekyll, kiu estis granda
virtuozo; kaj la tapisxoj estis dikegaj kaj el agrablaj
koloroj. En tiu cxi momento, tamen, la cxambroj
portis cxian signon de antauxnelonga kaj rapida
trasercxado; dise sur la planko kusxis
vestajxoj, kun la posxoj turnitaj eksteren;
sxloseblaj tirkestoj staris malfermitaj, kaj sur la
fajrejo kusxis amaso da griza cindro, kvazaux multe
da paperoj estis bruligitaj. El cxi tiu cindramaso la
inspektoro eltiris la dikan ekstremajxon de verda
cxeklibro, kontrauxstarintan la efikon de la fajro;
la alia duono de la bastono estis trovita post la pordo;
kaj, cxar tio cxi certigis liajn suspektojn, la
policano deklaris sin ravita. Vizito al la banko, kie oni
sciigis lin, ke kelkmilo da funtoj sterlingaj kusxas tie
je la kredito de la mortiginto, kompletigis lian
kontentecon.

--Vi povas havi fidon, sinjoro, diris li al Sinjoro
Utterson, ke mi nun havas lin bone en la mano. Li sendube
perdis la kapon, alie li neniam lasus la bastonon, kaj,
antaux cxio, neniam bruligus la cxekaron. Nur
per mono li povas ja vivi. Ni havas nenion por fari, krom
atendi lin cxe la banko kaj eldoni la afisxetojn.

Tiu cxi lasta afero, tamen, ne estis tiel facila;
cxar S-ro Hyde havis malmulte da konatoj, ecx la
mastro de la servistino lin vidis nur dufoje, lian
parencaron oni povis eltrovi nenie, li estis neniam
fotografita, kaj la nemultaj, kiuj povis lin priskribi, tute
malkonsentis inter si, laux la kutimo de ordinaraj
observantoj. Pri nur unu sola punkto ili konsentis; kaj tiu
estis la obsedanta sento de neesprimita kripleco, per kiu la
fugxinto impresis tiujn, kiuj lin vidis.


La okazo pri la letero

Estis malfrue en la posttagmezo, kiam S-ro Utterson
alvenis al la pordo de D-ro Jekyll, kie li estis tuj
enlasita de Poole kaj kondukita malsupren preter la kuirejo
kaj trans korton, kiu iam estis gxardeno, gxis la
konstruajxo, kiun oni nomis indiferente, la laboratorio
aux dissekca cxambro. La doktoro acxetis la
domon de la heredintoj de fama hxirurgiisto; kaj
cxar liaj propraj gustoj estis pli hxemiaj ol
anatomiaj, li sxangxis la destinon de la
konstruajxo en la posta parto de la gxardeno. Estis
la unua fojo, kiam la legxisto estis akceptita en tiu
parto de la logxejo de sia amiko; kaj li observis la
malluman senfenestran konstruajxon kun scivolo, kaj
cxirkauxen rigardis kun malagrabla sento de
strangeco, dum li transiris la operacian teatron, iam amase
plenigitan de fervoraj studentoj, nun malplenan kaj
silentan, kun la tabloj sxargxitaj de hxemiaj
aparatoj, la planko kovrita de kestoj kaj pakpajlo, kaj la
lumo malklare falanta tra la nebula kupolo. CXe la
transa flanko, sxtuparo suprenkondukis al pordo kovrita
de rugxa bajeto[19],
kaj tra tiu S-ro Utterson estis fine akceptita en la
kabineton de la doktoro. Estis granda cxambro,
cxirkaugarnita je vitraj sxrankoj, meblita interalie
per spegulego kaj skribtablo, kaj elrigardis sur la korton
per tri polvokovritaj fenestroj kun feraj baroj. Fajro
brulis sur la kameno, lampo ekbruligita staris sur la
kamenbreto, cxar ecx en la domoj la nebulo komencis
kusxi dense, kaj tie, proksimege de la varmo, sidis
Doktoro Jekyll, sxajne morte malsana. Li ne
starigxis por akcepti sian vizitanton, sed etendis
nekore la manon kaj bonvenigis lin per sxangxita
vocxo.

--Kaj nun, diris S-ro Utterson, tuj post la eliro de
Poole, vi auxdis la novajxon, cxu ne?

La doktoro tremetis.

--Oni kriis gxin sur la placo, li diris. Mi
auxdis tion de mia mangxocxambro.

--Unu vorton, diris la legxisto. Carew estis mia
kliento, sed tio vi ankaux estas; kaj mi volas scii,
kion mi devas fari. Vi ja ne estis suficxe freneza,
kasxi ie tiun cxi kanajlon?

--Utterson, mi jxuras antaux Dio, ekkriis la
doktoro, mi jxuras antaux Dio, ke mi neniam revidos
lin plu. Mi ligas min al vi per mia honoro, ke mi de nun
cxesigos cxian rilaton kun li en tiu cxi mondo.
CXio finigxis. Kaj, efektive, li ne bezonas ian
helpon; vi ne konas lin kiel mi; li estas for el
dangxero, tute for el dangxero. Atentu miajn
vortojn, oni pri li ne auxdos plu.

La legxisto auxskultis malgaje. Ne placxis al
li la febra maniero de lia amiko.

--Vi sxajnas tre certa pri li, li diris, kaj por vi
mem mi esperas, ke vi estos prava. Se okazus proceso, via
nomo eble aperus.

--Mi estas tute certa pri li, respondis Jekyll, por tio
mi havas sciobazon, kiun mi povas konfidi al neniu. Sed
estas unu afero, pri kiu vi povas min konsili. Mi ricevis--mi
ricevis leteron, kaj min embarasas decidi, cxu mi devus
montri gxin al la polico. Mi volus lasi la aferon en
viaj manoj, Utterson; vi jugxus sagxe, mi estas
certa, tiel grandan konfidon mi havas al vi.

--Vi timas, mi supozas, ke gxi povus konduki al lia
trovigxo, cxu ne? demandis la legxisto.

--Ne, diris la alia. Mi ne povas diri, ke min
tusxas, kio farigxos Hyde, kun li mi ne rilatos plu.
Mi pensis pri mia propra reputacio, kiun cxi tiu
malaminda afero iom kompromitis.

Utterson pripensadis iom. Lin mirigis la egoismo de lia
amiko kaj, tamen, trankviligis lin.

--Nu, li diris fine, permesu, ke mi vidu la leteron.

La letero estis skribita laux stranga vertikala
maniero, kaj subskribita <>; kaj gxi
sciigis, suficxe mallonge, ke la bonfarinto de la
skribinto, D-ro Jekyll, al kiu li estis de longe tiel
malinde repaginta milon da favoroj, ne bezonas timi pri lia
sendangxereco, cxar li havas rimedojn por forkuri,
al kiuj li havas absolutan fidon. Suficxe placxis al
la legxisto cxi tiu letero; gxi donis pli bonan
aspekton al la intimeco, ol li jam atendis, kaj li kulpigis
sin pro kelkaj siaj antauxaj suspektoj.

--CXu vi havas la koverton? li demandis.

--Mi bruligis gxin, respondis Jekyll, antaux ol
konscii kion mi faris; sed gxi portis nenian stampon de
l' posxto. Oni alportis gxin private.

--CXu mi konservu cxi tion kaj dormu sur
gxi?[20] demandis
Utterson.

--Mi deziras, ke vi decidu por mi tute, estis la
respondo. Mi perdis cxian fidon al mi mem.

--Nu, mi pripensos, diris la legxisto. Kaj nun unu
vorton plu. Estis Hyde, cxu ne, kiu diktis la
kondicxojn en via testamento pri tiu malapero?

La doktoron sxajne kaptis eksveno. Li kunpremis la
lipojn kaj jesis per kapsigno.